Povratak na popis lekcija - hrvatski 8

Naglasci


Moraš znati!
Naglasak ili akcent je... slog istaknut jačinom i visinom glasa.

       Riječ se sastoji od... slogova.

                                        Primjeri:
                                                       ma –ma
                                                       ku-ća
                                                       no-go-met
                                                       ško-la
                                                       klu-pa
                                                       pla-ža
Slog može biti:
                         a) naglašen (put, kuća,škola)
                         b) nenaglešen (tri, li, od)

Naglašen je onaj slog u kojemu je naglašeni... samoglasnik.
Riječi koje imaju naglašeni samoglasnik su... naglašene riječi.
Riječi koje nemaju naglašeni samoglasnik su... nenaglašene riječi.
Slog može biti... dug i... kratak.

U riječi mi-nu-ta, jedan je slog dugnu, ostali su kratki.
Slog nu je i naglašen.
Primjeri naglašenih slogova u riječi:
                                                          ku-ku-ruz

                                                          ško-la
                                                          sun-ce
Dugi slog može biti:
                                 a) naglašen:
put
škola
pruga



                                 b) nenaglašen:
stari
dragi
cvrkut



Pazi!
Neke riječi i njihove oblike razlikujemo upravo po duljini sloga:
                                                                                         luk (povrće)
                                                                                         luk (oružje)

                                                                                         pas (životinja)
                                                                                         pas (pojas)


Naglašeni slog može biti s:

a) uzlaznim tonom - žena
                                                                                     voda
                                                                                     zima
                                                                                     pismo
                                                                                     vino


b) silaznim tonom - kuća
                                                                                    majka
                                                                                    more
                                                                                    sunce
                                                                                    sreća


Vrste naglasaka

Naglašeni slogovi razlikuju se po... dužini i tonu.
U hrvatskom jeziku razlikujemo... četiri naglaska.

      kratkosilazni — kȕća, prȁtiti, pjȅsma
      kratkouzlazni — ìći, šàren, jèzik
      dugosilazni — mȏj, tvȏj, sȗnce
      dugouzlazni — minúta, písmo, víno

Hrvatski naglasni sustav je... četveronaglasni ili četveroakcenatski.

Pravila raspodjele naglasaka:

1. Jedna riječ ima samo... jedan naglasak.
2. Na posljednjem slogu višesložne riječi...
                                                     ne može stajati niti jedan naglasak.
                                                        ( Izuzeci su samo neki usklici — Ohô!, Uhû! )

3. Na središnjem slogu trosložnih i višesložnih riječi...
                                                                   mogu stajati samo uzlazni naglasci.

                                     Primjeri:
                                                  Amèrika, kapètan — kratkouzlazni
                                                  svršétak, određívati — dugouzlazni


Pravila raspodjele naglasaka:

4. Na prvom slogu mogu stajati... sva četiri naglaska.

                                     Primjeri:
                                               glȅdati — kratkosilazni
                                               sȗnce — dugosilazni
                                               žèna — kratkouzlazni
                                               písmo — dugouzlazni

5. Jednosložne riječi mogu imati samo... silazne naglaske.

                                     Primjeri:
                                               pȇt, rȃd, sȃt — dugosilazni
                                               dȉm, mȉš, rȁt — kratkosilazni



     naglašeni i nenaglašeni
     naglašeni
     nenaglašeni



     U hrvatskom jeziku imamo (6) / (4) naglaska ili akcenta.



     samo uzlazne naglaske
     samo silazne naglaske
     i silazne i uzlazne naglaske